De gevolgen van netcongestie voor bedrijven
De energietransitie is in volle gang, maar er is een belangrijk obstakel dat steeds meer ondernemers raakt: netcongestie. Bedrijven die te horen krijgen dat ze vanwege de beperkingen van het elektriciteitsnet niet kunnen uitbreiden of situaties waarin bedrijven helemaal niet kunnen worden aangesloten op het elektriciteitsnet komen helaas steeds vaker voor. Wat betekenen de gevolgen van netcongestie voor jou als ondernemer? Welke gevolgen heeft dit voor toekomstige investeringen? En welke oplossingen zijn er voorhanden?
Wat is netcongestie?
Netcongestie ontstaat wanneer er op bepaalde momenten meer vraag is naar transport van elektriciteit dan het net aankan. Dit kan zowel veroorzaakt worden door te veel afname (verbruik) of te veel invoeding (teruglevering) van elektriciteit. Het gevolg? Een overbelast elektriciteitsnet, wat kan leiden tot onveilige situaties.
Het probleem van netcongesties is ontstaan doordat er in het verleden in Nederland te weinig en te laat is geïnvesteerd in netuitbreiding en netverzwaring. Nu de elektrificatie van onze samenleving in volle gang is – denk aan elektrische auto’s, warmtepompen en zonnepanelen – wordt dit probleem steeds nijpender.
Impact op ondernemers
De gevolgen van netcongestie zijn voor ondernemers direct voelbaar, bijvoorbeeld op (een van) de volgende manieren:
- Nieuwe aansluitingen worden geweigerd of komen op een wachtlijst
Een nieuwe vestiging openen of een bestaande locatie aansluiten op het: bij dit soort aanvragen is er steeds vaker sprake van een wachtlijst tot er voldoende netcapaciteit beschikbaar is. - Uitbreiding van bestaande aansluitingen is vaak niet mogelijk
Ook verzoeken voor meer capaciteit (bijvoorbeeld voor nieuwe productielijnen of laadpalen) worden door de netbeheerder steeds vaker afgewezen vanwege capaciteitsgebrek. - Verduurzaming loopt vertraging op
Wil je zonnepanelen plaatsen of overstappen op elektrische productieprocessen? Door netcongestie kunnen deze verduurzamingsplannen vertraging oplopen omdat er onvoldoende aansluitcapaciteit is. - Economische groei wordt belemmerd
Het gebrek aan netcapaciteit kan directe gevolgen hebben voor je bedrijfsgroei. Nieuwe projecten of uitbreidingsplannen moeten mogelijk worden uitgesteld of aangepast. De situatie is voor sommige ondernemers inmiddels zo nijpend dat ze de mogelijkheden onderzoeken om hun bedrijf in het buitenland te vestigen. - Energierekeningen blijven langer afhankelijk van gas
Doordat de overstap naar elektrische alternatieven wordt bemoeilijkt, blijf je als ondernemer langer afhankelijk van fossiele brandstoffen, zoals gas. Dit maakt je kwetsbaarder voor prijsschommelingen.
Welke oplossingen zijn er voorhanden?
1. Deelname aan congestiemanagement
Bij congestiemanagement pas je je elektriciteitsverbruik of -productie aan op momenten dat het net overbelast dreigt te raken. Je krijgt hiervoor een financiële vergoeding van de netbeheerder. Dit gebeurt met name door middel van een Capaciteitsbeperkend Contract (CBC) of redispatch, hoewel de markt voor redispatch nog niet heel actief is. Zowel CBC als redispatch kunnen worden afgesloten via een CSP (Congestie Service Provider), een marktrol die ook NieuweStroom heeft. Met een CBC kan de netbeheerder via je CSP de productie van jouw zonnepanelen beperken, waarvoor een vergoeding wordt geboden. In de meeste gevallen is deze vergoeding hoger dan wat je zou verdienen als er wél geproduceerd zou worden. Daarmee zijn dergelijke contracten al snel interessant voor producenten in een congestiegebied. Let op: dit is niet vrijblijvend. Netbeheerders zijn verplicht dit aan te bieden en als bedrijf word je geacht hieraan mee te werken wanneer mogelijk.
Wil je meer weten over de mogelijkheden voor CBC of redispatch? Neem dan via dit formulier contact met ons op.
2. Alternatieve transportrechten
Je kunt kiezen voor een zogenaamd ‘non-firm’ contract. Hierbij accepteer je als ondernemer dat je maximaal 15 procent van de tijd niet volledig gebruik kunt maken van het net, in ruil voor een korting op je nettarief. Voor bedrijven die hun energie flexibel kunnen verbruiken, kan dit een financieel aantrekkelijk aanbod zijn.
3. Investeren in flexibiliteit
Aanvullend op het vorige punt, zal flexibel energieverbruik überhaupt een steeds belangrijker aandachtspunt worden voor bedrijven. Denk aan de volgende manieren om je energieverbruik flexibeler te maken:
- Vraagsturing van je processen
Door bedrijfsprocessen slim te plannen en aan te sturen, kun je pieken in je verbruik vermijden. Bijvoorbeeld door het verschuiven van energie-intensieve activiteiten naar daluren of het spreiden van opstartmomenten van machines. - Eigen opwek achter de meter
Door zelf energie op te wekken, bijvoorbeeld met zonnepanelen of een warmtekrachtkoppeling, ben je minder afhankelijk van het net. In noodgevallen kun je zelfs tijdelijk terugvallen op een aggregaat. - Batterijopslag
Met een batterijsysteem kun je energie opslaan en deze gebruiken tijdens piekmomenten op het net. Dit geeft je meer controle over je energiestromen. - Samenwerking met andere bedrijven
Door samen te werken met nabijgelegen bedrijven kun je pieken en dalen in energieverbruik op elkaar afstemmen. Denk aan het afsluiten van gezamenlijke contracten of door energie-uitwisseling op bedrijventerreinniveau.
4. Nieuwe verdienmodellen
Flexibiliteit creëren in je energieverbruik biedt ook kansen. Als je flexibel bent, dan heeft die flexibiliteit immers ook waarde op de markt.
- Je energierekening verlagen
Door slim om te gaan met je verbruikspatroon kun je besparen op zowel je energiekosten als je netwerktarieven. - Extra inkomsten via congestiemanagement
De situatie rondom netcongestie is inmiddels zo nijpend, dat netbeheerders een (royale) vergoeding beschikbaar stellen voor flexibiliteit.
Hoe nu verder?
Netcongestie in Nederland zal niet op korte termijn worden opgelost. Netbeheerders werken hard aan uitbreiding van het net, maar dit kost tijd. Voor ondernemers is het daarom belangrijk om in kaart te brengen hoe netcongestie je bedrijf raakt en te onderzoeken welke flexibiliteit je in je energieverbruik hebt. Maak een plan voor de lange en korte termijn en ga in gesprek met je energieleverancier en/of netbeheerder over de mogelijkheden, zodat je op verschillende scenario’s bent voorbereid. Door proactief met de uitdaging van netcongestie aan de slag te gaan, kun je de impact op je bedrijfsvoering beperken en misschien zelfs nieuwe kansen benutten.
Dit artikel is gebaseerd op de presentatie die Paul Giesbertz, een van de meest vooraanstaande kenners van het Nederlandse elektriciteitssysteem, gaf tijdens de NieuweStroom Academy. Wil je aanwezig zijn bij de volgende NieuweStroom Academy? Meld je dan hier aan.
