Nieuwe innovatieve energieoplossingen hebben een steeds grotere invloed op de stroomprijzen. Deze verschuiving is duidelijk zichtbaar als je kijkt naar de verdeling van energiebronnen in Nederland over de afgelopen decennia. Hier worden belangrijke trends toegelicht, zoals de groei van wind- en zonne-energie, die samen met de daling van de operationele kosten van duurzame energiebronnen zowel positieve als negatieve effecten op de energietarieven met zich meebrengt. Hier lees je ook over de uitdagingen die gepaard gaan met de variabiliteit van deze energiebronnen en de noodzaak van investeringen in infrastructuur om de energietransitie te ondersteunen.
Verdeling van energiebronnen in Nederland sinds 1999
| Jaar | Steenkool | Aardgas | Olie | Kernenergie | Hernieuwbare energie |
| 1999 | 27% | 45% | 20% | 4% | 4% |
| 2004 | 25% | 46% | 19% | 4% | 6% |
| 2009 | 23% | 44% | 20% | 4% | 9% |
| 2014 | 21% | 41% | 22% | 4% | 12% |
| 2019 | 19% | 39% | 23% | 4% | 15% |
| 2022 | 15% | 37% | 24% | 3% | 21% |
Belangrijke trends:
- Aardgas: Het aandeel aardgas is afgenomen van 45% in 1999 naar 37% in 2022. Dit komt door diverse maatregelen om het gasverbruik te verminderen, mede door de energietransitie en het streven naar verduurzaming.
- Steenkool: Het gebruik van steenkool is gedaald van 27% in 1999 naar 15% in 2022. Dit is in lijn met de doelstellingen om CO2-uitstoot te verminderen en de afbouw van kolencentrales.
- Olie: Het aandeel olie in het energieverbruik is relatief stabiel gebleven, schommelend rond de 20-24%.
- Kernenergie: Het aandeel kernenergie is klein en stabiel gebleven rond de 3-4%.
Duurzame energie: Het aandeel duurzame energie is aanzienlijk gestegen van 4% in 1999 naar 21% in 2022, gedreven door investeringen in windenergie, zonne-energie, en biomassa.
Verdeling van duurzame energiebronnen in Nederland (percentages)
| Jaar | Windenergie | Zonne-energie | Biomassa | Waterkracht |
| 1999 | 25.0% | 0.0% | 75.0% | 0.0% |
| 2004 | 33.3% | 0.0% | 66.7% | 0.0% |
| 2009 | 33.3% | 0.0% | 66.7% | 0.0% |
| 2014 | 33.3% | 8.3% | 58.3% | 0.0% |
| 2019 | 38.9% | 16.7% | 44.4% | 0.0% |
| 2022 | 45.2% | 22.6% | 32.3% | 0.0% |
Belangrijke trends:
- Windenergie: Het aandeel van windenergie in de hernieuwbare energie mix is significant gestegen van 25.0% in 1999 naar 45.2% in 2022.
- Zonne-energie: De bijdrage van zonne-energie is vooral na 2014 gestegen, van 0.0% in 1999 naar 22.6% in 2022.
- Biomassa: Hoewel biomassa nog steeds een belangrijke bron is, is het aandeel gedaald van 75.0% in 1999 naar 32.3% in 2022.
- Waterkracht: Het aandeel waterkracht is constant op 0.0%, wat aangeeft dat waterkracht een verwaarloosbare bron is in Nederland.
Het effect van duurzame energie op de energietarieven
De toename van hernieuwbare energie heeft zowel positieve als negatieve effecten op de kostprijs van energie. Dat komt omdat deze aan de ene kant lagere operationele kosten met zich meebrengen en de prijsschommelingen van fossiele brandstoffen kan verminderen, maar aan de andere kant zijn er vaak wel hoge investeringen mee gemoeid. Niet alleen gaat dit om investeringen in het aanleggen van windparken en zonneparken, maar er zijn ook investeringen nodig om ons elektriciteitsnet aan te passen.
Daarnaast zijn duurzame energiebronnen zoals wind en zon variabel omdat het niet altijd waait en de zon niet altijd schijnt. Dat leidt tot uitdagingen in het balanceren van vraag en aanbod. Technologische vooruitgang, schaalvoordelen en efficiëntere productie hebben tot nu toe bijgedragen aan de daling van de kosten van wind- en zonne-energie. De gedachte is dat na de afschrijving van de initiële investeringen, de energiekosten voor consumenten zullen dalen.
